Er bestaan veel bestandsvormen. Ieder type bestand heeft zijn eigen kenmerken, elk voor zijn specifieke toepassing. Dit bepaalt de kwaliteit van het eindresultaat. Zowel voor digitaal gebruik als voor print. Als graficus ken ik ze allemaal, en dat moet ook. Zo ben ik in staat om elke klant telkens het beste te helpen.
Bij oplevering van jouw grafisch ontwerp ontvang je dit altijd in een specifiek bestandstype, geschikt voor het doeleinde waarvoor je het vroeg. Een JPG van je logo is het meest geschikt voor gebruik in Word van Microsoft Office en een PNG van je logo juist voor gebruik online. Bij oplevering van je brochure krijgt je juist weer een PDF toegestuurd om deze te laten drukken.
Wat is een bestandsvorm of bestandstype?
Een bestandsvorm is de extensie (lettercombinatie) aan het eind van een bestandsnaam waarmee aangegeven kan worden om wat voor soort bestand het gaat (vaak ook een aanduiding in welk programma iets is opgemaakt). Het is de manier waarop de informatie in een computerbestand gecodeerd is; de wijze van opslaan van digitale informatie. Door toevoeging van een extensie aan een bestandsnaam (zoals .jpg, .tif, .gif, .mp3, .mp4, etc.) wordt voor mens en computer een bestand herkenbaar en daarmee dus de software waarmee dit bestand kan worden bekeken, beluisterd of afgespeeld.
Een overzicht van de meest gangbare bestandstypes, met hun eigen kenmerken en bedoelingen:
EPS
Encapsulated PostScript
Een EPS is een grafisch bestand in de taal PostScript. Deze bestanden zorgen voor een probleemloze uitwisseling tussen grafici of leveranciers zoals drukkerijen. Denk hierbij aan drukwerk, belettering, zeefdrukken of graveren. EPS bestanden kunnen geopend worden met onder andere Adobe Illustrator en Adobe Photoshop. Een EPS bestand wordt ook wel een vector bestand genoemd. Dit is de overkoepelende naam voor bestanden die onbeperkt vergroot kunnen worden met behoud van kwaliteit.
Het is enkel te bewerken is in specifieke professionele grafische opmaakprogramma’s. Hier ben je dus niets mee, als je zelf geen grafische kennis en professionele grafische computerprogramma’s hebt. Daar kom ik als geroepen.
PDF
Portable Document Format
Dit is een gestandaardiseerd bestandsformaat voor universele uitwisseling van elektronische documenten, afbeeldingen en formulieren. Hierbij is de gebruiker niet afhankelijk van bepaalde software, hardware of besturingssystemen. Indien op technisch correcte wijze geproduceerd is PDF hét medium om printer, digitale drukpersen, plaatbelichters etc. aan te sturen. Een PDF is ontzettend veelzijdig. Lage resolutie bestanden kunnen gebruikt worden voor drukproeven en e-books. Hoge resolutie bestanden zijn geschikt voor drukwerk en soms verrassend laag in omvang, waardoor ze gemakkelijk via e-mail verstuurd kunnen worden.
Let op: tegenwoordig is het mogelijk om vanuit standaard Office-toepassingen zoals Word en Excel een PDF te produceren, maar dit zijn géén PDF-documenten die geschikt zijn voor druk; een vergissing die nog weleens wordt gemaakt.
Ontvang je een bestand in pdf? Open het dan in de officiële Adobe reader. Je kan dit gratis downloaden.
AI
Adobe Illustrator bestand
Adobe Illustrator is een computerprogramma dat door professionele grafisch ontwerpers en technisch tekenaars wordt gebruikt voor het maken van vectorafbeeldingen voor allerlei soorten media. Logo’s en illustraties allerlei worden hierin technisch opgebouwd. Mensen denken vaak dat het online programma ‘Canva’ hiervoor een vervanger is, maar dat is helemaal niet het geval. Dus wanneer het professioneel moet zijn, moet je echt een ervaren graficus aanspreken die in Illustrator kan werken.
SVG
Scalable Vector Graphics
Dit is een op XML gebaseerd bestandsformaat voor statische en dynamische vectorafbeeldingen. Het grote verschil met JPG, PNG en GIF is dat SVG een vectorbestand is. In een vectorbestand worden de verhoudingen en afstanden tot allerlei objecten vastgelegd, wat er voor zorgt, dat je het oneindig kan schalen, en het daarmee zijn scherpte behoud. Denk maar eens aan het vergroten van een JPG voorbij de afmetingen van het bestand. Dat wordt blokkerig en onscherp. Met SVG is dit uitgesloten, en heb je altijd een scherpe weergave van de afbeelding. SVG levert scherpere afbeeldingen op, maar ook kleinere afbeeldingen. En dat is goed voor de snelheid van je website.
INDD
Adobe InDesign-document
Mijn grote liefde. Adobe InDesign is een computerprogramma voor professionele tekstverwerking en het opmaken van allerlei items voor drukwerk en digitale publicaties. Brochures, e-books, folders, kranten, magazines, … Dit programma is het summum binnen de grafische vormgeving omdat elke andere bestandsvorm hierin geplaatst kan worden, evenals dat het van hieruit in elke andere bestandsvorm geëxporteerd kan worden.
PSD
Photoshop Document
Adobe Photoshop is een grafisch programma ontwikkeld voor het bewerken van foto’s, 3D-artwork en ander digitaal beeldmateriaal. Het is absoluut niet bedoeld om er brochures, affiches, logo’s etc in te maken!!! Doe je dit toch dan zal de drukker je terugfluiten om te voorkomen dat het drukwerk onscherp en dus teleurstellend zal zijn
PNG
Portable network graphics
Dit is een bestandsformaat voor rasterafbeeldingen waarbij pixels ook transparant of half transparant kunnen zijn. PNG bestanden zijn populair vanwege de ondersteuning van transparantie, wat erg geschikt is voor het internet. Het wordt dan ook veelvuldig toegepast in websites. Transparantie is vaak nodig opdat bv een logo op een foto geplaatst kan worden zonder dat er een wit vlak achter het logo staat.
JPG (JPEG)
Joiny Photographic Experts Group
Een JPG / JPEG zijn bestanden die gecomprimeerd worden, zodat ze kleiner worden en makkelijker verstuurd kunnen worden via bijvoorbeeld e-mail. Het is een veel gebruikte bestandsextensie voor het opslaan van foto’s (afbeeldingen in digitale vorm).
Goede keuzes maak je door ervaring
Wat is dan een bronbestand?
Dit is het originele bestand van een document.
Als je een document opmaakt in excel en je bewaart het als een pdf of een jpg, dan is die pdf of een jpg een export, géén bronbestand. De excel-file is het bronbestand! Een bronbestand bevat de instructies van de programmeertaal. Eénmaal opgeslagen met een andere extensie, verdwijnen al de ingebouwde instructies vanuit het originele programma. Enkel vanuit het bronbestand in het originele programma kan je correcte aanpassingen uitvoeren. EPS, PDF, PNG, JPG en GIF zijn dus géén bronbestanden.
Bestanden exporteren?
Een bestand exporteren wil zeggen dat je vanuit een programma een document, (afbeelding en/of tekst), omzet om door het andere programma te worden gelezen. Je gaat dus het originele document omzetten in een andere bestandsextensie. Als je dit doet, bewaar dan toch steeds het bronbestand, want een geëxporteerde versie kan je niet meer bewerken met alle originele informatie!
Is één en ander wat ingewikkeld? No Worries. Ik ben er om je te helpen. eb.xkcnivegmrov@edlih
